Nhiều chủ quán bước vào thị trường F&B đều băn khoăn vì sao Starbucks luôn giữ chân khách hàng lâu hơn và duy trì lượng khách ổn định. Thực tế, Starbucks đã nâng tiêu chuẩn thiết kế quán cà phê lên một tầm mới, khiến nhiều mô hình truyền thống khó tạo ra trải nghiệm cạnh tranh. Không ít chủ quán gặp khó khi tìm hướng thiết kế phù hợp để vừa thu hút khách vừa đảm bảo hiệu quả đầu tư. Trong bài viết này, 5E Design sẽ phân tích cách Starbucks thay đổi thị trường và gợi ý các nguyên tắc thiết kế mà chủ quán có thể áp dụng ngay để nâng tầm không gian.
Starbucks và cuộc cách mạng trong thiết kế quán cà phê toàn cầu
Khi Starbucks mở cửa hàng đầu tiên vào năm 1971 tại Seattle, họ chỉ là một cửa hàng bán hạt cà phê rang. Không có ghế ngồi, không có ánh sáng “ấm – sạch – sang” như hiện nay. Nhưng trong hơn 50 năm, Starbucks đã trải qua một hành trình kiến tạo lại toàn bộ tiêu chuẩn thiết kế quán cà phê, ảnh hưởng đến cách khách hàng trên thế giới “tận hưởng” không gian cà phê.
Giai đoạn 1 (1971–1987): Quán cà phê chưa phải là trải nghiệm
Thời kỳ này, Starbucks chỉ tập trung vào sản phẩm – hạt cà phê rang và kiến thức cà phê. Không gian gần như không có thiết kế, không có khu vực ngồi, không có concept “ở lại lâu”. Điều này phản ánh đúng xu hướng thị trường lúc đó: quán cà phê chủ yếu phục vụ mua mang đi hoặc giao dịch nhanh.
Giai đoạn 2 (1987–2000): Tạo ra khái niệm “Third Place”
Khi Howard Schultz tiếp quản, Starbucks chuyển sang mô hình cà phê kiểu Ý và lần đầu đặt thiết kế không gian vào trung tâm. Starbucks đưa ra triết lý thiết kế nổi tiếng “Third Place” không gian thứ ba giữa nhà và văn phòng. Đây chính là bước ngoặt khiến thiết kế quán cà phê thay đổi mãi mãi:
- Không gian được tạo cảm giác ấm áp – thư giãn – dễ ở lâu
- Dùng gỗ tối màu, ánh sáng vàng, ghế bành, bố trí chỗ ngồi thoải mái
- Tập trung tạo trải nghiệm hơn là bán sản phẩm
Giai đoạn 3 (2008–2015): Starbucks chuyển từ “trang trí đẹp” sang “thiết kế có bản sắc địa phương”
Sau giai đoạn mở rộng quá nhanh, Starbucks tái cấu trúc tư duy thiết kế bằng việc loại bỏ phong cách đồng nhất toàn cầu. Howard Schultz tuyên bố “chúng ta cần tạo ra những cửa hàng phản ánh cộng đồng nơi nó tồn tại”, từ đó mở ra triết lý “Local Relevant Design”.
- Không còn dùng 1 mẫu thiết kế cho mọi quốc gia, thay vào đó tạo ra từng “design palette” riêng cho từng vùng (Heritage, Artisan, Regional Modern…).
- Ưu tiên vật liệu bản địa: Gỗ địa phương, đá tự nhiên khu vực, mây tre nứa ở Đông Nam Á…vừa giảm chi phí vận chuyển, vừa tạo cảm giác quen thuộc cho khách.
- Khuyến khích kiến trúc xanh: ánh sáng tự nhiên, tối ưu hướng cửa sổ, tái sử dụng vật liệu
Đây chính là bước ngoặt giúp Starbucks chuyển từ “thương hiệu toàn cầu” thành “trải nghiệm địa phương mang tiêu chuẩn toàn cầu”
>>Xem thêm: Thiết kế quán cà phê Starbucks đúng chuẩn giúp khách quay lại liên tục
Giai đoạn 4 (2015–2020): Sự ra đời của Starbucks Reserve và bước nhảy lên phân khúc trải nghiệm cao cấp
Đây là giai đoạn Starbucks không còn chỉ tập trung vào “quán cà phê để ngồi”, mà hướng tới không gian mang tính trình diễn. Các Starbucks Reserve Roastery tại Seattle, Thượng Hải, Milan, Tokyo… được xây dựng như trải nghiệm kiến trúc và trải nghiệm cà phê.
- Không gian đa tầng trải nghiệm: rang – pha – thưởng thức – trưng bày trong cùng một tuyến tham quan.
- Art Installation quy mô lớn: tác phẩm nghệ thuật làm từ ống đồng, trống rang, gỗ bản lớn… giúp khách cảm nhận quy trình cà phê bằng thị giác.
- Vật liệu cao cấp: đồng, gỗ sồi, đá tự nhiên nâng tầm cảm giác “premium” của thương hiệu.
- Bố trí mặt bằng kiểu “công xưởng nghệ thuật”: quầy bar dài, máy móc phô diễn công khai, khách có thể đứng sát vùng brewing.
Giai đoạn 5 (2020–nay): Starbucks tối ưu thiết kế theo dữ liệu hành vi và trải nghiệm kỹ thuật số
Sau Covid, Starbucks tập trung vào một hướng thiết kế hoàn toàn mới: “phân chia mô hình cửa hàng theo nhu cầu di chuyển và hành vi sử dụng”. Đây là lúc Starbucks trở thành một case study chuẩn quốc tế về design strategy dựa trên data.
- Cửa hàng Pick-up Store (New York 2021): không gian nhỏ, thiết kế tối giản, dành cho khách chỉ muốn lấy nhanh.
- Drive-thru thế hệ mới: tối ưu lối vào – lối ra, màn hình tương tác, tập trung vào tốc độ và quy trình.
- Cấu trúc ánh sáng & ghế ngồi dựa theo hành vi: khách ngồi lâu – ánh sáng ấm, ghế bọc; khách đi nhanh – ánh sáng cool, ghế tối giản.
- Tích hợp trải nghiệm số: góc Mobile Order, khu “chờ đơn”, bảng digital menu thay đổi theo khung giờ.
Starbucks đã chuyển từ “thiết kế theo sở thích” sang “thiết kế theo hành vi có dữ liệu chứng minh”. Đây chính là xu hướng mà chủ quán hiện đại cần học hỏi để tránh đầu tư sai mô hình.
Triết lý thiết kế quán cà phê Starbucks tạo nên tiêu chuẩn mới
Starbucks đã tạo ra tiêu chuẩn mới cho thiết kế quán cà phê nhờ triết lý “Third Place”, biến quán thành nơi khách muốn ở lại lâu hơn chứ không chỉ ghé nhanh. 5E Design nhận định giá trị của Starbucks nằm ở trải nghiệm thống nhất: ánh sáng ấm, chất liệu gỗ và không gian linh hoạt giúp khách cảm thấy thoải mái, thân thiện và dễ kết nối.
Sự khác biệt lớn tiếp theo đến từ “Local Relevant Design” mỗi cửa hàng Starbucks được điều chỉnh theo văn hóa địa phương. Từ góc nhìn của 5E Design, đây là minh chứng rằng một quán cà phê chỉ thật sự hiệu quả khi phù hợp bối cảnh, thị hiếu và hành vi khu vực, thay vì áp dụng một công thức cố định.
Cuối cùng, Starbucks xem thiết kế là công cụ điều hướng hành vi: quầy bar mở, mùi hương, âm thanh và ánh sáng đều được tính toán. Đây cũng là phương pháp mà 5E Design áp dụng để giúp chủ quán tạo không gian đẹp, đúng mục tiêu và tối ưu trải nghiệm khách hàng.
>>xem thêm: 4 phong cách thiết kế quán cà phê giúp Starbucks thành biểu tượng toàn cầu
Nhìn vào cách Starbucks thay đổi chuẩn mực thị trường, có thể thấy rằng thiết kế quán cà phê chỉ thật sự hiệu quả khi tạo ra trải nghiệm khiến khách muốn quay lại mỗi ngày. Điều quan trọng không phải sao chép Starbucks, mà là hiểu đúng nguyên tắc đứng sau thành công của họ để áp dụng vào mô hình riêng của bạn. Nếu bạn muốn xây dựng một không gian đủ khác biệt và giữ chân khách như Starbucks đang làm, 5E Design sẵn sàng đồng hành từ ý tưởng đến thi công trọn gói.
